Народный календарь на март

Актуально Общество

У народным календары на 2022 год прадстаўлены асноўныя святы і прысвяткі з кароткімі тлумачэннямі, прыкметамі, прымаўкамі, урыўкамі з валачобных песень і г.д. Дні, якія адзначаюць беларусы-католікі, выдзелены курсівам. Зорачкай /*/ пазначаны святы рухомай царкоўнай пасхаліі, што не маюць сталага месца ў годзе.

  1. а. *Залвіцыны вячоркі.
  2. с. *Серада Папяльцовая (пач. Вялікага посту ў католікаў, да 16.04). *Лысая серада. На ўзгорках з’яўляюцца «праталіны-залысіны». (Маладзік да 9.03).
  3. ч. *Блакітны чацвер. Тумановы дзень. *Крывы, Тлусты чацвер, Валосы, Валосся. Свята жывёлы. «На Валосага бліны пяклі ці аладкі, каб былі валы гладкі».
  4. пт. *Цешчыны вечары. Казімір. «Святы Казімір дровы сякець і ў клад кладзець».
  5. сб. *Масленыя Дзяды (Бабы). «Дзяды не зналі бяды, а нашы ўнукі зазналі мукі». Васіль Капальнік. Са стрэх капае.
  6. н. *Масленіца. «Масленіца ў «вятху» (пасля поўні) — дзяржы пшаніцу ў мяху, сей пшаніцу на ўсю руку». *Развітальны, або Дараваны дзень. *Гуканне вясны. «Блаславі, Божа, зіму замыкаці, вясну загукаці». На Палессі вадзілі карагоды, «спявалі чырачку», насілі ёлку з вянком.
  7. п. *Паласказуб. Першы дзень Вялікага посту (да 23.04). Паласкалі зубы гарэлкаю (у час посту не пілі).
  8. с. *Уступная серада. Каб урадзіў лён, мылі верацёны ці калаўроты, хадзілі ў карчму і пераскоквалі праз пень. *Заляцанне на Масленым тыдні. Янка, Паўраценне. Мядзведзь паварочваецца ў берлагу на другі бок.
  9. с. *Зборава субота. Абрад «споведзі дзежкі». Рыгор. «На святога Рыгора ідуць рэкі ў мора».
  10. н. *Зборніца, Ізбор. Адзін з варыянтаў Новага года/лета пасля прыняцця юліянскага летазлічэння. «Святы Ізбор упярод ступіць». Пачатак збору селяніна ў поле.
  11. п. Аўдоцця Вясноўка, Аўдокі. Гуканне вясны. «На Аўдокі голы бокі». (1.03 Новы год / Новае лета ў мінулым, сакавіцкі каляндарны стыль). «Святы Еўдакей… пераступ года», «Калі на Аўдакеі добрае надвор’е, то будзе добры лён».
  12. а. Хвядот. «На Хвядота занос — усё сена знясе».
  13. ч. Герасім Гракоўнік. «Герасім гракоў прыгнаў».
  14. пт. Веснавое раўнадзенства. Усход 7.17, захад 19.18. Поўня (да 24.03).
  15. сб. Язэп. «Святы Язэп сярод посту шлюб дае прахвосту» (забарона на шлюб). «На Язэпа пагода — год ураджайны».
  16. а. Саракі. Было Новым годам/летам. Свята вясновага раўнадзенства. «Дзень з ноччу мераецца». «Святыя Саракі наперад пайшлі». Свята птушак. Прылятае 40 выраяў. «Святыя Саракі ў поле саху валаклі». Пліска. «На святога Пліска праб’ець лёд і пліска».
  17. пт. Дабравешчанне, Звеставанне. «І птушка гнязда не кладзе». Прылёт бусла. Гуканне вясны. Было Новым годам/летам. «Перша свята — нова летца, Благавешчан зямлю сушыць». Рыгор. «На Рыгора зіма ідзе ў мора».
  18. сб. Міжблагавешчыны (да 7 красавіка). Забарона на «запасванне» кароў.
  19. п. *Пачатак Храстовага тыдня. Пяклі «храсты». Засеўкі. Абрад «жаніцьбы коміна».
  20. с. *Серадапосце. Выпякалі «храстцы». Аляксей Цёплы. Дзень рыбалова. «На Цёплага Аляксея рыба ідзе на нераст, карова на верас, а бортнік на хвою».


Добавить комментарий

Ваш адрес email не будет опубликован. Обязательные поля помечены *